Dallia admirabilis
Chereshnev & Balushkin, 1980
Rząd; szczupakokształtne Esociformes
Rodzina; muławkowate Umbridae
Rodzaj; Dallia
Słodkowodna; przydenna
Opis: D 10-15, A 12-16, P 20-31(27,0) z lewej strony 23-31(28,0) z prawej strony, V 3(2); C 27-37(32); wyrostków filtracyjnych 9-15(12,0); promieni skrzelowych (7)8 ; poprzecznych rzędów łusek tułowiowych squ.75-101(85,0); między płetwą grzbietową i linią boczną 8-11 łusek, między płetwą odbytową i linią boczną 9-12 łusek; kręgów 40-42 w tym liczba tułowiowych 19-21, ogonowych 20-21. Ciało niskie , wydłużone w przedniej części okrągławe, z tyłu mocno ściśnięte po bokach i równomiernie zwężające się do ogona . Płetwy piersiowe i ogonowa szerokie, wachlarzowate, okrągłe. Płetwa grzbietowa i odbytowa przesunięte daleko do tyłu, okrągłe. Brzuszne bardzo małe, usytuowane dokładnie przed odbytem. Linia boczna słabo wykształcona (zaczątkowa). System kanałów sejsmosensorycznych na głowie mocno zredukowany (aż do braku oddzielnych segmentów), kanałowe pory są szparkopodobne. Wierzchni brzeg oczodołu nie wystaje poza wierzchni profil głowy. Oczy malutkie. Podłużna średnica oka mieści się 2,0-2,5 raza w międzyoczodołowym odstępie. Pysk krótki, okrągły. Otwór gębowy duży. Dolna szczęka u samic i niedużych samców nie wystaje do przodu i nie ma symfizalnego zgrubienia; u większych samców nieznacznie wystaje i także pozbawiona jest symfizalnego zgrubienia. Zęby na szczękach drobne, przy symfizie nie więcej niż 2 rzędy, zwykle 1. Między zębami na kościach podniebiennych i lemieszu widoczny odstęp. Łuski małe, cykloidalne. Ułuszczenie głowy słabe, pokrywa łuskowa kończy się przed linią tylnych nozdrzy; nie występuje wzdłuż nadoczodołowego i skroniowego systemu kanałów sejsmosensorycznych , na brzegu oczodołu, na dolnej szczęce, promieniach skrzelowych i płatach płetw piersiowych. Głowa z wierzchu i grzbiet ciemnobrązowe; policzki i głowa z dołu jaśniejsze z niedużymi, ciemnymi plamami, dolna szczęka, łuki skrzelowe, gardło jasnobrązowe bez plam. Boki ciała ciemne z licznymi ciemnymi plamami nieregularnego kształtu, brzuch jasnobrązowy pokryty drobnymi ciemnymi plamkami. Promienie płetw prawie czarne, odstępy między nimi bardziej jasne. Na piersiowych i nieparzystych płetwach rzędy ciemnych plam nieregularnej formy, na brzusznych kilka ciemnych plam (znamion).
Rozsiedlenie: Rosja. Występuje na wąskim obszarze, w niektórych jeziorach systemu wodnego rzeki o nazwie Amguema (dolny i środkowy bieg) płynącej pomiędzy przylądkami Schmidta i Wankarem na Półwyspie Czukockim. Areał występowania tego gatunku jest znacznie oddalony na zachód od areału dalii (Dallia pectoralis ) występującej na pobrzeżu Czukotki i Alaski.
Habitat i biologia: Biologia poznana bardzo słabo. Typowa słodkowodna, przydenna ryba stale żyjąca w rozlewiskowych jeziorach termokrasowych i morenowych (a raczej pomorenowych). Typowe środowisko i miejsce występowania według pierwszego opisu to małe jezioro termokrasowe w środkowym dorzeczu Amguemy przy jej prawym brzegu ok. 500 m na wschód od 105 kilometra trasy samochodowej Egwekinot-Iultin . W okresie rozmnażania może się przemieszczać z jednego jeziora do drugiego poprzez głębsze odpływy i strumienie z powolnym prądem. W jeziorach przebywa w ukryciu chowając się pod dużymi kamieniami, bryłami torfu i wśród wodnej roślinności. Zasiedla płytkie jeziora o głębokości poniżej 3 m z licznie tam występującym cierniczkiem (Pungitius pungitius).
Często padają ofiarą drapieżnych golców (Salvelinus sp.), miętusa (Lota lota leptura) i lipienia (Thymallus arcticus pallasi). Ryba jest bardzo wytrzymała na niedobór tlenu w wodzie, jej pęcherz pławny jest silnie ukrwiony, co umożliwia oddychanie tlenem atmosferycznym. Można przypuszczać, że zimą tak jak dalia (Dallia pectoralis) gdy zbiornik zamarznie aż do dna, żeby przetrwać zakopuje się w mule. Mimo odporności na niską temperaturę zdarza się że niektóre osobniki nie przeżywają bardzo mroźnego i długiego okresu zimowego, który w tym rejonie trwa od października do maja. (Dallia pectoralis słynie z tolerowania warunków ekstremalnego zimna włącznie z zamarznięciem, wystawiona na działanie temperatury do – 20 °C potrafi przetrwać do 40 minut, jednak gdy ulegają skrystalizowaniu jej płyny życiowe, które mają temperaturę zamarzania około – 0,3°C ryba umiera. W środowisku beztlenowym przy temperaturze 0°C może przebywać do 24 godzin, bez pożywienia może obyć się ponad 6 miesięcy. Jedna z legendarnych bajek głosi, że zjedzona zamarznięta ryba przechowywana przez tydzień w lodzie, ożyła i zaczęła się poruszać pod wpływem ciepła w żołądku psa zaprzęgowego, pies zwymiotował żywą rybę).
Rozmnażanie: Tarło zaczyna się w czerwcu po całkowitym rozpuszczeniu się pokrywy lodowej, gdy temperatura wody osiągnie 10-15 °C. Samce osiągają dojrzałość płciową przy długości około 7 cm i masie 3,5 g, samice przy 8 cm i masie 6,0 g. W połowach liczebność samców była większa niż samic. Ikra jest składana porcjami przy dnie na podwodnej przybrzeżnej roślinności i zatopionych krzewach. Płodność wynosi 162-813 (średnio 405) ziaren ikry o żółtej barwie i średnicy 1,5-1,8(1,7) mm. Wyląg przy temperaturze 10 °C około 14 dni. Ikra nie jest chroniona przez rodziców.
Odżywianie: Niewybredna ryba jedząca wszelkie dostępne żyjące w tym środowisku organizmy, zjada wszystko co pojawi się jej przed oczami, głównie larwy komarów, jętek, chruścików i widelnic oraz skrzelonogi, mięczaki, chrząszcze wodne i wylęg ryb. Często przejawia się u nich zwyczaj kanibalizmu, zjadają własną ikrę, larwy ryb, narybek i dojrzałe ryby mniejszych rozmiarów. Rośnie powoli, osiąga długość 16 cm i masę około 50 g.
Znaczenie gospodarcze: Nie ma znaczenia gospodarczego. Stanowi ciekawy obiekt do obserwacji i badań naukowych dla biogeografii i kriobiologów. Doskonale nadaje się do hodowli w akwarium. Czuje się dobrze w szerokim zakresie temperatur od 5-20 °C (optymalna 5-10 °C), dH do 20°, pH 5,5-8,0. Jest zdolna znieść temperaturę wody ponad 20 °C przy niskim poziomie tlenu. Woda powinna być jednak napowietrzana, filtrowana i wymieniana, do rozrodu zmiękczona. Pojemność akwarium minimum 50 l. Pokarm żywy jak dla ryb aktywnych drapieżników, młode ryby jedzą plankton. Aby nie wywołać szkód dla rodzimej ichtiofauny, nie powinno się dalii aklimatyzować poza ich zasięg występowania.
Linki:
http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html?fishes/82.html
http://academnet.neisri.ru/academnet/infocentr/f_f/fauna/ribi/46.htm
http://aquariumlib.ru/books/item/f00/s00/z0000003/st027.shtml
http://russia.wetlands.org/Portals/5/WetlandsinRussia_Vol_4_English.pdf
http://russia.wetlands.org/Portals/5/WetlandsinRussia_Vol_4_Russian.pdf