Suplement LXI

NAUKI MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZE
Seria II, zeszyt 10, Łódź 1961, str. 175—176

Antoni Kulamowicz

PRZYPADEK HYPERTROFII NIEKTÓRYCH PROMIENI
 W PŁETWIE GRZBIETOWEJ I OGONOWEJ
 U  PHOXINUS PERCNURUS (PALL.) 1811 (CYPRINIDAE)

Skłonność do hypertrofii płetw jest znanym zjawiskiem u Carassius auratus (L.) i została wykorzystana dla wyselekcjonowania odmian ozdobnych tego gatunku. Wśród innych gatunków ryb stwierdzono jak dotąd tylko sporadyczne przypadki występowania osobników z nadmiernie długimi płetwami (Šrámek [12], Buschkiel [4], Bean Olivier [7], Plehn [8], Schäferna [9, 10, 11], Berg [2]). Przyczyny, które wywołują taki rozrost płetw nie są jeszcze poznane. Buschkiel [5] przypuszczał, że hypertrofia płetw powstaje na skutek bodźców mechanicznych, Schäferna [11] był skłonny widzieć jej źródło w czynnościowych zaburzeniach przysadki mózgowej jak przy akromegalii.

Wśród ryb złowionych w torfiance w dorzeczu Warty i zidentyfikowanych jako Phoxinus percnurus (Pall.) (Kulamowicz, Jażdżewski [6]) znalazłem osobnika (Nr 21), który ma górny profil głowy bardziej wypukły oraz nadmiernie wydłużone promienie w płetwie płetwie grzbietowej i w górnym płacie płetwy ogonowej (fot.)

W płetwie grzbietowej są cztery nienormalnie długie promienie: I, II, III i 1. Długość pierwszego promienia nieczłonowanego, który u Ph. percnurus bywa często tak krótki, że nie wystaje ze skóry, wynosi 17,5% długości ciała (longitudo corporis), obliczana w podobny sposób długość obu następnych promieni nieczłonowanych — 49,6%, a pierwszego promienia członowanego — 27%. W górnym płacie płetwy ogonowej wszystkie promienie są dłuższe niż spotykane normalnie u ryb tego gatunku przy czym długość czterech pierwszych promieni rozgałęzionych jest największa i wynosi około 39% długości ciała.

Poza wspomnianymi odchyleniami omawiany okaz nie różni się zewnętrznie od innych ryb z tej samej próby, a dobra kondycja wskazuje, że nienormalna budowa płetw nie była dla niego cechą wyraźnie upośledzającą.

LITERATURA

[1] Bean B. A., 1909, A remarcable carp. Forest and Stream, Vol. 73.

[2] Берг Л.С. 1949, Рыбы пресных вод СССР и сопредельных стран. II[2]Изд. АН СССР. Москва-Ленинград.

[3] Billiard G., 1912, Allongement inusité des nageoires chez une tanche vulgaire. Bull. soc. zool. France, t. 37.

[4] Buschkiel A., 1906, Ein Fall von anormal starker Flossenbildung an verschidenen Fischen im selben Behälter. Wochenschr. f. Aquarien — u. Terarienkunde. Jhg. 3.

[5] Buschkiel A., 1907, Zur Frage nach dem Ursprung anormaler Flossenbildung bei Fischen. Ibidem, Ihrg. 4.

[6] Kulamowicz A., Jażdżewski K., 1960, Przyczynek do znajomości toksonomii i rozsiedlenia strzebli błotnej — Phoxinus percnurus (Pall.) (Cyprinidae) w Polsce. Zeszyty Naukowe UŁ Seria II, z. 7.

[7] Olivier E., 1914, Un poisson macroptere. IX Congres intern, zool. Monaco.

[8] Plehn M., 1924, Praktikum der Fischkrankheiten. Stuttgart.

[9] Schäferna K., 1926, Abnormální vzrust ploutví kapra. Rybářský věstník.

[10] Schäferna K., 1933, Ryby snadměrně dlouhymí ploutvemí, Vesmir, XII.

[11] Schäferna K., 1934, Karpfen und Barsch mit abnorm verlängerten Flossen. Zeitschr. f. Fischerei, B. XXXII, H. 2.

[12] Šrámek A., 1906, Proudnik s abnormálnimí ploutvemí.

Katedra Zoologii Systematycznej

 

Антони Кулямович  

СЛУЧАЙ ГИПЕРТРОФИИ НЕКОТОРЫХ ЛУЧЕЙ В СПИННОМ И ХВОСТНОВОМ
ПЛАВНИКАХ У PXOXINUS PERCNURUS (PALL.) 1811 CYPRINIDAE

Среди рыб пойманых в одном из торфичных водоемов бассейна Варты (Польша)  и идентифицированых как Phoxinus percnurus (Pall.) я нашел экземплар, у которого верхний профиль головы более выпуклый, в спинном плавнике  4 луча ненормально длины (I, II, III, 1) и удлинення верхняя лопасть хвостового плавника. Кроме этих отклонений названиый экземпляр ничем внешие не отличается от рыб из той же поробы, а хорошая кондиция на то что ненормальное построение плавников не было для него качеством  определенно ему вредящим.