Suplement CLI

Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności, XL (1935), nr 5, s. 154-155.
Posiedzenie Wydziału matematyczno-przyrodniczego z dnia 6 maja:

Czł. M. Konopacki przedstawił pracę p. B. Konopackiej p. t. Studja histochemiczne nad rozwojem ryb. I. Wytwarzanie się żółtka u kiełbia (Gobio gobio) i karpia (Cyprinus carpio).

Stosując metody histochemiczne, autorka zauważyła, że we wczesnych oocytach kiełbia i karpia zjawia się tłuszcz, który wytwarza się koło jądra, a później rozpuszcza w cytoplazmie. Mitochondrja zjawiają się także koło jądra, następnie rozpraszają wśród cytoplazmy i tworzą pierścień na granicy z cytoplazmą obwodową. Pierwszemi tworami, stojącemi w związku z wytwarzaniem się żółtka, są krople jasne, zawierające substancję białkową i tworzące się niedaleko obwodu oocytu. Dalsze wytwarzanie się ich odbywa się zarówno na obwodzie oocytu, jak i w cytoplazmie przyjądrowej, której jednak nie wypełniają całkowicie. Nie są one zawiązkami właściwych płytek żółtka. Te ostatnie zjawiają się niezależnie od nich w oocytach, zawierających 4—5 szeregów kropel jasnych, w postaci ziarenek, składających się początkowo z substancji tłuszczowej. Występują one najpierw w obwodowej warstwie cytoplazmy, a później wypełniają przestrzenie pomiędzy kroplami jasnemi i tu łączą się z substancją fosfoproteidową, wytworzoną w cytoplazmie, tworząc definitywne płytki żółtka. Wśród substancyj tłuszczowych definitywnych płytek żółtka przeważa lecytyna. Płytki żółtkowe wytwarzają się także w przyjądrowej części cytoplazmy i wkrótce wypełniają prawie cały oocyt. Krople jasne zaś częściowo ulegają rozpadowi, przyczem substancja ich wchodzi w skład definitywnych płytek żółtka. W miarę jak definitywne płytki żółtka wypełniają oocyt, pozostała część kropel jasnych zostaje zepchnięta na obwód oocytu, gdzie tworzą one jedną lub dwie warstwy.

U kiełbia w kroplach jasnych oprócz substancyj białkowych, wśród których zapomocą metody Unny można wykazać pewną ilość nukleoproteidów, wytwarza się substancja mukoproteidowa, dająca się wykazać zapomocą odpowiednich reakcyj histologicznych. U karpia krople jasne składają się z substancji białkowej z podobną zawartością nukleoproteidów jak u kiełbia, lecz substancji mukoproteidowej wykazać się w nich nie dało. Znajduje się ona jednak w naczyniach krwionośnych, otaczających oocyty. W oocytach prawie wykształconych kiełbia i karpia występuje pewna ilość glikogenu.

Sidebar