Suplement LXXVII
Pliszka Fr. 1954. Spostrzeżenia nad wpływem warunków rozrodu ryb jeziorowych na liczebność populacji ich stadiów młodocianych (The effect of spawning conditions in lakes on the survival rate of juveniles). Polskie Archiwum Hydrobiologii [Polish Archives of Hydrobiology]. T. 1 (XIV), PWN, Warszawa 1953, p. 165-188 [Engl. summ.].
Warunki rozrodu lina
Lin w jeziorach mazurskich trze się od ostatnich dni czerwca do drugiej połowy lipca. Charakterystyczne jest kilkakrotne przystępowanie do tarła tych samych osobników w kilkudniowych odstępach. Ikra lina dojrzewa partiami. Za jednym razem samica wydala średnio 15 — 20% ikry. W Harszu lin trze się małymi grupkami po parę osobników w ciepłe, słoneczne i bezwietrzne dni na obfitych łąkach podwodnych w różnych partiach jeziora.
Okres inkubacji przy temperaturze około 20° wynosi około 3 dni. Jednocześnie prowadzone obserwacje w akwariach wykazują, że larwy bezpośrednio po wylęgnięciu się podpływają ku górze, a później opadają ku dnu napotykając po drodze liście roślin, do których przyczepiają się lepką wydzieliną gruczołu głowowego. Wiszą one pionowo i nieruchomo, przylepione bezpośrednio do liścia partią czołową, albo też zwisają na długiej do paru cm i trudno dostrzegalnej nitce — wydzielinie gruczołu. Przy poruszaniu roślin lub wody larwy przytwierdzone bezpośrednio do liści często szybko opuszczają się jak pająk na pajęczynie i zwisają na nitce. W tydzień po wylęgnięciu się larwy lina zaczynają pływać i aktywnie żerować. Zapłodnionych jaj stwierdzono 87 — 99%. Żywych jaj było w końcu rozwoju embrionalnego 86 — 92%.
Spawning Conditions of the Tench
Spawning of the tench in Mazurian Lakes occurs between the end of June and the second half of July. Characteristic is the repeated spawning of the same specimens in several day intervals. The eggs of the tench mature in portions. Each time the female ejects on the average 15-20 percent of the roe. In Lake Harsz, the tench reproduced in small groups consisting of a few specimens in warm sunny and windless days upon the abundant submerged plants in different parts of the lake.
The incubation period at 20°C lasted for 3 for 3 days. Parallel observations made in aquaria revealed that tench larvae immediately on hatching went up to the surface, but later began to settle on the bottom and by means of a viscous secretion of the head gland attached themselves to the leaves of plants encountered on the way. They remained suspended vertically and completely immobile with their anterior glued on directly to the leaves. Alternatively, they were suspended by a hardly perceptible thread a few cm long secreted by a gland. When the plants were disturbed or the or the water stirred, the larvae directly glued on to the leaves descended quickly like a spider along the secreted thread. A week after hatching the larvae began to move about and actively feed. Fertilized eggs accounted for 87—99 percent of the total. There were between 86 and 92 percent of living eggs observed at the final stage of embryonic development.
Tabela 6
Przebieg rozwoju jaj i larw lina na tarliskach jeziora Harsz w r. 1951
Development of eggs and larvae of tench in spawning places of lake Harsz in 1951
.
Data Temp. wody Bruzd- Wcze- Zaawan- Wcze- Za-
. kowa- sny sowany sne awan-
. nie zarodek zarodek larwy sowane
. larwy % żywych
Date Temp. of Cleavage Morula Gastrula Early Late Early Late larvae % of
. water embryo embryo larvae larvae living
2. VII. 20,5 + + 99
3. VII. 21 + + 93-97
4. VII. 23 + 86-92
5. VII. 22 + +
6. VII. 20,5 + +
8. VII. +
11. VII. + +
* * *
Steć Janusz. 1966: Ichtiofauna zbiorników wodnych okolic Rejowca. Annales UMCS, Sec. C, 21: 131-141.
Tinca tinca (L.) występuje we wszystkich zbiornikach wód stojących badanego terenu, zamieszkuje zbiorniki płytkie, zamulone, obficie porośnięte roślinnością. Najczęściej przebywa (20) wśród takich roślin jak: Elodea, Myriophyllum, Potamogeton i Stratiotes.
T. tinca jest rybą mało wybredną со do warunków bytowania, zamieszkuje zbiorniki cierpiące na „przyduchę” (okresowy brak tlenu), znosi duże wahania odczynu wody; łowiono ją w stawach o pH wody 9,2 i 4,1. Największą aktywność przejawia w temperaturze wody od 20 do 22°C. Latem w okresie wysokich temperatur schodzi do głębszych partii zbiornika, a w temperaturze wody 24°C przestaje żerować i przebywa bez ruchu wśród roślin przy dnie.
T. tinca żyjący w różnych warunkach ekologicznych różni się stosunkiem longitudo corporis (maksymalna długość do maksymalnej wysokości patrz tab. 4).
Tab. 4. Zmiana wygrzbiecenia ryb Tinca tinca w zależności od warunków biologicznych w różnych zbiornikach
Unterschiede im Höhenwuchs bei Tinca tinca in verschiedenen Gewässertypen
. Torfianki Stawy karpiowe
. Torfgewässer Karpfenteiche
Wiek
Alter I II III I II III IV
Klasa długościowa do 8 10 16 do 8 10 16 25
Langen klasse
Stosunek l. c. 1:3,6 1:3,8 1:3,7 1:3,0 1:3,0 1:3,1 1:2,9
20. Sawaniew A. A.: Żyżń i łowla priesnowodnych ryb. Kijów 1930.
* * *
Kokurewicz Bogusław. 1981. Effect of different thermal regimes on reproductive cycles of tench Tinca tinca (L.). Part VII. Embryonal development of progeny. Pol. Arch. Hydrobiol. 28. 243—256.
5. SUMMARY
Artificially fertilized eggs of tench from ponds with different thermal regimes were incubated at various constant temperatures ranging from 15 to 34°C. Experiments were carried out over two years on the embryonal development of eggs from six batches taken from heated ponds and from three batches from a control pond.
The quality of the gametes has a decisive influence on the survival of embryos and resistance to extreme incubations temperatures. Temperatures of about 17 to 30°C are favourable for normal embryonal development of at least part of the larvae, irrespective of the thermal past of the parents. Tolerance to high temperatures during incubation of even up to 32°C is greater in embryos originating from spawners living in heated ponds. Resistance of embryos to high temperature is probably established at the last oogenesis stages. The tench appears to be a plastic species with the possibility of changing thermal tolerance at higher water temperatures.
6. STRESZCZENIE
Zapłodnioną sztucznie ikrę lina, pochodzącą ze zbiorników o zróżnicowanej termice (stawy grzane i kontrolne), inkubowano w różnych stałych temperaturach, w granicach od 15 do 34°C. Przeprowadzono eksperymenty nad rozwojem zarodkowym, z ikry pochodzącej z sześciu miotów z wód grzanych i z trzech miotów z wód kontrolnych.
Stwierdzono wpływ jakości produktów płciowych na przeżywalność zarodków w skrajnych temperaturach. Temperatury od około 17 do 30°C były sprzyjające dla normalnego rozwoju zarodkowego przynajmniej części ikry, niezależnie od przeszłości termicznej rodziców. U zarodków pochodzących od tarlaków przebywających w wodach ogrzanych, zwiększa się tolerancja na wysokie temperatury w okresie inkubacji, nawet do około 32°C. Uodpornienie zarodków na wysokie temperatury, związane jest prawdopodobnie z ostatnimi okresami gametogenezy. Lin wydaje się być gatunkiem plastycznym, z możliwością zmiany tolerancji termicznej w wyższych temperaturach wody.
* * *
GRABDA, E., J. GRABDA and K. WIERZBICKI 1961. Pasożyty i choroby ryb w Jeziorze Wdzydze. Parasites and fish diseases in Wdzydze Lake, Roczn. Nauk Roln. 93-D: 239-266 [English summary on pp. 245-264]
Lin — Tinca tinca (L.) Spośród znalezionych u lina 6 gatunków* pasożytów jedynie 2 występują w większej liczbie, a mianowicie Asymphylodora tincae i Ergasilus sieboldi (tab. 3). Asymphylodora tincae jest pospolitym specyficznym pasożytem lina, pojawiającym się często masowo zwłaszcza u młodszych roczników lina, u których może wywoływać zmiany zapalne w śluzówce jelita. Dla Ergasilus sieboldi lin jest głównym żywicielem z wielu gatunków ryb, które pasożyt atakuje. Maksymalna liczba pasożytów znaleziona na skrzelach 1 ryby w jeziorze nie jest wielkością wysoką dla lina, u którego 500 — 2000 egzemplarzy Ergasilus nie należy do rzadkości. Często nawet tak silnie zarażone liny nie wykazują zmian zewnętrznych jak wychudzenie a giną wskutek uduszenia w okresie dłuższych upałów i odtlenienia wody. Znane są przypadki jeszcze silniejszej inwazji. W 1959 r. w jeziorze Radomno (pow. Iława) w czerwcu pojawiła się ergasiloza i wystąpiło znaczne śnięcie linów, u których znajdowano do 5400 E. sieboldi u jednej ryby (badania własne). Podobnie Lajman (1949) podaje przykłady znajdowania po 5000 — 6000 egzemplarzy u linów. Jak podano wyżej (tab. 4), E. sieboldi w jeziorze Wdzydze jest mocno rozpowszechniony. Znaleziono go na rybach należących do 8 gatunków, z których poza linem najsilniej opanowane były troć, leszcz i szczupak.
*Diplostomum spathaceum (Rud., 1819), Tylodelphys clavata (Nordm., 1832), Asymphylodora tincae (Modeer, 1790), Acanthocephalus lucii (Müller, 1776), Neoechinorhynchus rutili (Müller, 1780), Ergasilus sieboldi Nordm., 1832
* * *
WALUŚ TADEUSZ, NOWAK WOJCIECH.: Obserwacje nad zastosowaniem agregatu prądotwórczego do połowu ryb w jeziorze. Rocz. Nauk Roln., t. 91, ser. H, z. 1, 1969, B5, s. 189—204
Lin. Połów lina jest znacznie łatwiejszy niż węgorza i karpia. Liny porażone prądem dają się podprowadzić elektrodą na czystą wodę. Odmienną cechą tego gatunku jest ruch rotacyjny w polu elektrycznym, skierowany w stronę elektrody (ryby zataczają koła). Głównym miejscem przebywania linów jest trzcina zmieszana z pałką, przy dnie lekko mulistym. Ryby te są często zgrupowane po kilka sztuk w jednym miejscu.
* * *
Zachwieja J. : Obserwacje nad całkowitym zanikiem tlenu w jeziorze Warniak podczas zimy 1959-60, „Pol. Arch. Hydrob.”, t. XIII, 1966, s. 29-42.
„ Pierwsze oznaki wyraźnego zaniepokojenia i śnięcia ryb zaobserwowano 1 lutego przy następujących ilościach tlenu na stanowisku 3: powierzchnia — 2,1 mg/l, 1m — 1,5 mg/1, 2m — 0,5 mg/l, 3m — 0,1 mg/l. W tym czasie snęła płoć (Rutilus rutilus L.) po dostaniu się do zestawionych żaków, które nie pozwalały na przemieszczenie się do górnych warstw wody o wyższej koncentracji tlenu.
Wynika z tego, że płoć wytrzymywała zaledwie kilkanaście godzin w wodzie o zawartości tlenu od 0,1 mg/l do 1,1 mg/l. Masowe gromadzenie się przy dopływie płoci, linów (Tinca tinca L.), okoni (Perca fluviatilis L.) i szczupaków (Esox lucius L.) nastąpiło 6.II.60 i trwało do 9.II.60 przy następujących zawartościach tlenu na stanowisku 3: powierzchnia 1,3 mg/l, 1m — 0,8 mg/l, 2m — 0,3 mg/l, 3m — 0, 1 mg/l. Ciężar śniętych linów przeważnie wahał się od 150 g do 400 g. Ponadto spotykano śniętego drobnego lina oraz narybek. Do 16.II.60 obserwowano pojedyncze śnięcia płoci i drobnych linów. W pobliżu odpływu w przerębli zauważono lina (ca 150 g) tak bardzo osłabionego, że po przewróceniu go do góry brzuchem nie mógł już odzyskać normalnej pozycji. Z przyczyn obiektywnych bardzo trudno ustalić, czy wszystkie ryby w jeziorze wysnęły. Teoretycznie powinny wszystkie ryby zginąć, w rzeczywistości jednak na pewno nie zginęły. Dowodem na to są odłowy dokonane bezpośrednio po zejściu pokrywy lodowej.”
Zestawienie wyników
1. Podczas zimy 1959/60 okres pokrywy lodowej trwał na jeziorze Warniak od 6.XII.59 do 14.IV.60, tj. 130 dni. Maksymalna grubość pokrywy lodowej wynosiła 65 cm, a śniegowej 30 cm.
2. Zawartość O2 w dniu 16.XII.59 w słupie wody 0 — 3m wynosiła 15,0 — 12,3 mg/l, a po upływie 86 dni, tj. 12.III.60, stwierdzono całkowite wyczerpanie tlenu, trwające od 12 do 14. III. 60.
3. Zużycie O2 na procesy oddechowe i utleniania gazów jeziornych wynosiło średnio 0,24 mg/l/dzień.
4. Dostawanie się tlenu pod lód warunkuje odwilż, w wyniku której powstająca woda ze śniegu na lodzie i na brzegu przenika pod lód i opada do warstwy wody o takiej samej gęstości.
5. Zasadniczymi warunkami powstawania przyduchy jest okres trwania pokrywy lodowej, a szczególnie śniegowej, ich grubość i struktura. Najczęściej ulegają przydusze jeziora płytkie o głębokości maksymalnej nie przekraczającej zwykle 4 — 5 m, posiadające daleko posunięty stopień zeutrofizowania i prawie całkowite pokrycie dna przez roślinność naczyniową, zanurzoną.
6. Płocie (Rutilus rutilus L.) wytrzymywały zaledwie kilkanaście godzin w wodzie o zawartości tlenu od 0,1 mg/l do 1,1 mg/l. Masowe gromadzenie się ryb przy dopływie nastąpiło, gdy zawartość tlenu na powierzchni wynosiła 1,3 mg/l i nad dnem 0,1 mg/l.
7. Ichtiofauna oraz fauna denna nie wyginęły całkowicie.
8. Żywe osobniki planktonu skorupiakowego zginęły zupełnie w jeziorze.
Observations on the complete disappearance of oxygen in Warniak lake during the winter 1959/1960
Summary
The study was made in the winter 1959/1960 during a winter-kill. Warniak lake, 39.52 ha in area, 581.280 m3 capacity, 3.20 m maximum depth, 1.50 m average depth, 990 m maximum length, 520 m maximum width, belongs according to the typology of Stangrnberg (1936) to the pond type, and according to Wiszniewski, to the eutrophic-polymyctic type. The lake has a small inlet in the form of a field dith, and a relatively large outlet to Dgał Wielki lake. During the period 16 Dec. 1959 — 29 March 1960, samples were collected at various depths along the long axis of the lake (Fig. 1) for the examination of the oxygen content.
1. The period of ice cover on Warniak lake lasted from 6 Dec. 1959 to 14 April 1960 that is — 130 days. The maximum thickness of the ice-cover was 65 cm, and of snow-cover 30 cm.
2. On 16 Dec. 1959, the oxygen content in a water column ranging from 0 to 3 m, varied between 15.0 mg/1 and 12.3, and after 86 days, on 12 March 1960, was found to be completely exhausted until 14 March (Fig. 2).
3. The consumption of oxygen for respiration an primarily for the oxygenation of lake gases come on the average to 0.24 mg/1 per day.
4. The penetration of oxygen through the ice cover is determined by the thawing of snow upon the ice or the shore with the result that the water thus formed permeates through the ice and falls down to a water layer having the same density (Figs. 3 and 4).
5. The prime condition for the occurrance of winter-kill is the duration of the ice cover, and even more so, of the snow cover, their thickness and structure. Subject to winter-kill are most frequently shallow lakes with a maximum depth not exceeding as a rule 4 — 5 m, marked by high degree of eutrophicity, with the bottom almost entirely covered with vascular and submerged vegetation.
6. The roach (Rutilus rutilus L.) could endure water containing between 0.1 to 1.1 mg/1 O2 for no more than a dozen odd hours. Large-scale concentration of fish by the outlet took place when the oxygen content of the water surface fell to 1.3 mg/1 and just above the bottom, to 0.1 mg/1.
7. Ichthyofauna and bottom fauna did not perish entirely as a sequence of described winter-kill. Crustacean plankton in the Warniak lake disappeared completely.
* * *
Epler P. 1971. Oddziaływanie zanieczyszczenia wód na ich ichtiofaunę. Post. Nauk Roln., 3: 71—94.
„O toksyczności innych związków fenolowych posiadających dwie grupy wodorotlenowe posiadamy wiadomości fragmentaryczne, jedynie Sollmann (1948) wspomina, że są bardziej toksyczne od fenolu, a Bandt (1958, 1955) wykazał, że stężenie progowe parachinonu wynosi dla płoci, leszcza, karpia i lina odpowiednio 0,1, 0,2, 1,0 i 1,0 mg/l oraz że rezorcyna przejawia swoje toksyczne oddziaływanie w stosunku do płoci i karpia dopiero przy koncentracji 35 mg/l. Również ten sam autor określił próg toksyczności pirokatechiny dla ryb karpiowatych na 10 — 15 mg/l w zależności od gatunku, np. płoć 10,0 mg/l, a karp 15,0 mg/l. Najmniej toksycznymi związkami z grupy fenoli są: pirogallol, flucwgiucyna posiadające trzy grupy OH.”
„Pierwszym z naukowców, który podjął badania testowe nad cyjankami był Powers (1917) używając jako obiekt złotą rybkę.
W następnej kolejności problemem tym na większą skalę zajął się Aleksander i wsp. (1935), którzy natknęli się na to zagadnienie badając źródła zanieczyszczenia rzeki Tees. Określając wrażliwość smoltów łososia i pstrąga tęczowego na roztwór cyjnaku potasu, wykazali, że wrażliwość ich jest jednakowa, a próg toksyczności leży w okolicach 0,1 mg CN/l. Zaobserwowali również, że ryba umieszczona w roztworze cyjanku zachowuje się spokojnie.
W odpowiednim czasie, uzależnionym od koncentracji trucizny, ryba nagle traci równowagę, nie może przyjąć normalnej pozycji pozostając w położeniu bocznym z głową skierowaną do góry. Istotny także w przypadku zatrucia cyjankami był kolor skrzel, o wiele jaśniejszy niż u ryb nie zatrutych, co było spowodowane inaktywacją enzymów oddechowych. Ten jasnoczerwony kolce skrzel jest jednym z najważniejszych dowodów, że ryba została zabita przez cyjanki. Wykazano również, że toksyczność cyjanków spowodowana jest przez niezdysocjowane cząsteczki HCN, które posiadają większą siłę przenikania do tkanek niż jony zdysocjowane (Brinley 1927).
Wpływ pH na toksyczność cyjanków świetnie ilustruje doświadczenie Wuhrmana i Wokera (1948), którzy wykazali, że w roztworze zawierającym 0,66 mg CN/l koncentracja cząsteczkowego HCN przy pH 8,84 wynosiła 0,45 mg/l, przy obniżeniu pH do 8,12 koncentracja molekuralnego HCN wzrosła do 0,62 mg/l, a przy pH równym 7,58 wynosiła 0,66 mg/l.
Przy podanych powyżej założeniach kleń tracił równowagę po 94,70 i 54 min. Wuhrman (1952) badając wrażliwość strzebli, klenia, okonia i lina na toksyczne oddziaływanie cyjanków stwierdził, że próg toksyczności jest dla tych gatunków bardzo podobny i leży w granicach 0,1 — 0,2 mg/l, ale próg czasowy reakcji różnił się bardzo znacznie; dla okonia np. wynosił on ok. 4 min., a dla lina ponad 30 min. Autor badał również wpływ temperatury na toksyczność cyjanków w stosunku do lina, strzebli i pstrąga. Z danych tych wynika, że przy koncentracji cyjanków 0,5 mg/l wzrost temperatury z 5 do 20 °C skraca czas przeżycia dla pstrąga z 28 do 3 min., dla strzebli z 250 do 12 min. i dla lina z 270 do 90 min.
Zsumowane dane odnośnie wrażliwości niektórych gatunków ryb na cyjanki przedstawione jest w tab. 9. Jednak Southgate (1953) sugeruje, że bezpieczna koncentracja cyjanków w wodzie, w której ma się na dłuższą metę rozwijać normalne życie winna wynosić 0,01 mg/l.
Tabela 9
Wrażliwość niektórych gatunków ryb na cyjanki
. Temperatura Czas ekspo- Koncentr.
Ryba zycji w godz. mg CN/l
Pstrąg tęcz. 17,5 74 0,07
Okoń 15 17 0,13
Strzebla 15 10 0,10
Lin 15 48 0,20
Kleń 15 48 0,22
Wrażliwość na cyjanki jest również uzależniona od ilości rozpuszczonego w roztworze tlenu. I tak Downing (1954) badając czas przeżycia pstrąga tęczowego w stężeniach cyjanku potasu rzędu 0,105 — 1,55 mg/i wykazał, że wzrasta on wraz ze wzrostem ilości rozpuszczonego tlenu z 10 do 100% wartości nasycenia i że wpływ ten jest wyraźniejszy przy niższych koncentracjach trucizny.”
* * *
Urbanowicz K., 1967: Ryby karpiowate Cyprinidae w materiałach wykopaliskowych z Gdańska (X-XIII w.). Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, Ser. 2. z. 25, s. 57-75.
„Uwzględniając dzisiejszy stan wiedzy o biologii lina można przypuszczać, że rybacy gdańscy poławiali go nie tylko w pobliskich rzekach, lecz w rozlewiskach, starorzeczach i łachach, w jakie obfitowały okolice ówczesnego Gdańska. Według danych z 1938 r. lin stanowił tylko 1% połowów z dolnej Wisły, co Wyszesławcew [30] wiąże z uregulowaniem tego odcinka rzeki i zniszczeniem tarlisk. Natomiast w Warcie lin daje obecnie 4% połowów [19]. W Zatoce Puckiej, w zalewach Szczecińskim i Wiślanym gatunek ten zajmuje kolejne miejsce po leszczu i płoci, przez którą jest coraz bardziej wypierany [30].
Fot. 3: Praeoperculum lina — Tinca tinca (L.); wykopaliskowe z ryby o długości 42 cm i współczesne (27 cm)
Długość linów odtworzono na podstawie 220 kości, korzystając często z szablonów dla uzupełnienia ich konturów. Procentowe stosunki między klasami długości przedstawione są na wykresie 2. Najliczniejszą klasą tworzą ryby o długości 36—40 cm, a najmniej kości reprezentuje ryby małe, do 25 cm długości. Najwięcej kości dużych ryb znaleziono w poziomach z X/XI w.: z tamtego okresu aż 41,9% kości pochodziło z ryb o wymiarach powyżej 40 cm. Wymiary lina z Gdańska wykazują dużą zbieżność z wymiarami linów, których kości wykopano grodzisku Kamno [28]. Jednak w materiałach gdańskich ryby powyżej 41 cm długości stanowią 30%, a w grodzisku Kamno — tylko 15,4%. Benecke [4] przeciętne wymiary lina określa na 20—30 cm. Žukov [40] dla zbiorników Białorusi podaje jako maksymalne wymiary 26 cm. Bănărescu, [3] za przeciętne wymiary lina z terenów Rumunii przyjmuje 25—30 cm, maksymalną długość określając na 40 cm. Gąsowska [17] nic podaje w tej mierze bliższych danych wspominając tylko, że w naszych wodach lin niekiedy w wieku 7 lat osiąga 43 cm. Jeśli więc przyjąć dane Benecke [4], to aż 87% linów z Gdańska przekraczało przeciętne wymiary tego gatunku (wykres 2).
. //// /////
. 2,7% 10,4% 25,4% 30% 25,4% 6,3%
do 20cm 21-25 26-30 31-35 36-40 41-45 46-50 powyżej
Wykres 2. Klasy długości zestawione na podstawie materiałów osteologicznych lina (Tinca tinca (L.) z Gdańska, X—XIII w. Pola zakreskowane odpowiadają współczesnym przeciętnym wymiarom lina
Na fotografiach 2 i 3 zamieszczone są kości kilku większych linów. Średnie wymiary linów z Gdańska wynoszą 37.5 cm. Porównawczych współczesnych danych z terenów Polski nie znalazłam; z terenu Czechosłowacji Frank [16] podaje średnie wymiary lina z zaporowego zbiornika na Wełtawie — 28.8 cm. Podawane przez Lebiedieva [28] średnie wymiary lina ze wspomnianych już wykopalisk w grodzisku Kamno i w Starym Pskowie wynoszą 36 cm i 37 cm. Znaczna długość linów, których kości znaleziono w Gdańsku może być wynikiem selekcj łowionych ryb, ale też świadczy o dobrych warunkach biologicznych, zwłaszcza zaś troficznych.
Wiek linów trudny był do oznaczenia: grube, matowe kości zbrunatniały na skutek postępujących procesów mineralizacji. Pierwsze pierścienie przyrostów rocznych były zupełnie niewidoczne. Sądząc po długości ryb, wiele z nich przekroczyło 10 rok życia. Liny choć nie poławiane masowo były dla rybaków z wczesnośredniowiecznego Gdańska dość cenną zdobyczą ze względu na smaczne, tłuste mięso.”
* * *
ZAWISZA J., KARPIŃSKA-WALUŚ B. Wzrost ryb w jeziorze Wdzydze [Growth of fishes in Lake Wdzydze]. Rocz. Nauk Roln., D-93, 187-188; 192-195. (In Polish).
LIN Tinca tinca (L.)
Liczebność populacji lina w jeziorze Wdzydze jest mała. Wskazują na to statystyki rybackie (Leopold, w przygotowaniu). W jeziorze Wdzydze tylko niewielkie partie mogą być uważane za typowe siedlisko lina. Wydaje się więc, że ten gatunek nie będzie i po zagospodarowaniu ważnym składnikiem połowów. Przy analizie wieku i tempa wzrostu ograniczono się do uzyskania danych o charakterze orientacyjnym. Wyniki zestawiono w tabeli 6.
Tabela 6
Wzrost długości i ciężaru ciała lina z jeziora Wdzydze
Length-weight growth of tench in Wdzydze-lakes
Grupy wieku I II III IV V VI
Age groups
Średnia dł. ciała (cm) 6,6 10,4 15,2 19,9 23,4 27,0
Long. corporis (mean)
Liczba osobników 20 20 20 20 15 11
Number of fish
±m 0,186 0,268 0,563 0,305 0,452 0,651
Ciężar g 5 27 80 190 300 480
Weight
Lin przyrasta w jeziorze Wdzydze równomiernie i szybko, szczególnie do czwartego roku życia, kiedy osiąga długość ciała 20 cm i ciężar około 200 g. W późniejszych Jatach obserwuje się nieznaczne zahamowanie szybkości wzrostu; przyrosty ciężaru pozostają przy tym nadal bardzo wysokie.
Rys. 16. Zależność między długością a ciężarem ciała lina z jeziora Arklickie (krzywa) i jeziora Wdzydze (punkty)
Fig. 16. Relation between the weight and length of the body of tench from Arklickie-lake (curve and Wdzydze-lake (points)
Rys. 17. Wzrost lina z niektórych zbiorników polskich: 1 — Arklickie, 4 — Stręgiel, 3 — średnia dla jezior okolic Węgorzewa (Zawisza, Antosiak 1960), 2 — Wdzydze
Fig. 17. Growth of tench in some Polish lakes: 1 — Arklickie lake, 4 — Stręgiel lake, 3 — „average” for lakes near Węgorzewo (Zawisza, Antosiak 1960), 2 — Wdzydze lake
Odczyty wsteczne długości lina przeprowadzono wg metodyki podanej w pracy Zawiszy i Antosiak 1960). Ułatwia to porównanie tempa wzrostu tego gatunku z danymi zestawionymi w wspomnianej pracy. Zależność między długością a ciężarem ciała układa się podobnie jak dla lina z jezior okolic Węgorzewa (rys. 16).
Lin z jeziora Wdzydze przyrasta nieco szybciej niż w większości jezior mazurskich, szczególnie w pierwszych czterech — pięciu latach życia (rys. 17). Pozwala to na zaproponowanie próbnego wymiaru gospodarczego 30 cm l. c, 34 cm l. t. (ciężar 500 g). Powinien więc obowiązywać zakaz połowu linów mniejszych. Oznacza to, że łowione będą liny sześcio- i siedmioletnie. Przyjęcie sześcioletniego okresu rotacji hodowlanej może być pomocne przy ocenie efektywności ewentualnego zarybiania. Przy zarybianiu kroczkami wyniki powinny być widoczne po trzech, czterech latach. W przypadku intensywniejszego niż obecnie zarażenie lina przez Ergasilus sieboldi (Grabda i inni, 1961) wymiar gospodarczy dla tego gatunku może być obniżony. Wymaga to stałej kontroli zdrowotności.
* * *
HOROSZEWICZ, LIDIA. 1960. Wartość kości gardłowych dolnych (Ossa pharyngea inferiora) jako kryteriów gatunkowego oznaczenia ryb karpiowatych (Cyprinidae). Roczniki nauk Rolniczych, 75-6-2:
Tinca tinca (L.) — lin
Materiał: 33 osobniki o wymiarach 1,8 — 28,5 cm;
r = 0,99;
0,97 < ρ = 1,06 < 1,15 przy P = 0,997;
l. c. = 1,06 h — 0,02.
Kształt łuku bardzo charakterystyczny dzięki dużej kolanowatej blaszce bocznej. Zęby masywne, ścieśnione, lekko haczykowate o silnie rozwiniętych powierzchniach trących, osadzone prawie poziomo na pograniczu części grzbietowej i brzusznej (rys. 12). Indeks szerokości łuku — a = 56,0% przy oa = 3,74.