Suplement CXXVII
Solewski W., 1961. Pstrąg potokowy (Salmo trutta m. fario L.) dorzecza Wisły — Die Bachforelle (Salmo trutta m. fario L.) des Wisła — Flussgebiets. Acta Hydrobiol., 3, 1: 33 — 47.
STRESZCZENIE
W związku z badaniami Zakładu Biologii Wód PAN w Krakowie nad wzajemnym wpływem jakościowym i ilościowym ichtiofauny górnej Wisły i zbiornika zaporowego w Goczałkowicach, przeprowadzono w dorzeczu górnej Wisły we wrześniu 1958 i 1959 r. odłowy na 7 stanowiskach przy użyciu agregatu na prąd stały (220 V, 4,5 A).
W rzece Wiśle i jej dopływach, Malince i Brennicy, zebrano do badań 151 pstrągów potokowych, których ciężar, l. corporis i l. totalis zmierzono na miejscu, a dalsze badania biometryczne i cech merystycznych przeprowadzono w pracowni na materiale zakonserwowanym w 4% roztworze formaliny. Nadto wypreparowano przewód pokarmowy i gonady, a u poszczególnych samic zliczono w jajnikach (o ile było to możliwe) oocyty. Przed zakonserwowaniem pobrano z powierzchni około 1 cm² ciała łuski, z miejsca leżącego powyżej linii nabocznej, a poniżej tylnego brzegu płetwy grzbietowej. Łuski posłużyły do określenia wieku i tempa wzrostu jak również procentowego stosunku łusek normalnych do wszystkich obecnych w próbach.
Pstrągi osiągają l. totalis średnio: w r. pierwszym 9,2 cm, w drugim 16,9 cm, w trzecim 22,4 cm a w r. czwartym 25,6 cm. Wzrost ciała ryb tego samego wieku jest nierównomierny, a ilość łusek regenerowanych jest na ciele większa niż łusek normalnych.
Z wiekiem szybciej niż długość ciała wzrasta: wysokość głowy, szerokość czoła, długość szczęki górnej. Wolniej natomiast rosną: długość głowy i średnica pozioma oka. W stosunku do samców samice mają głowę krótszą, podobnie jak długość pyska, szerokość czoła i podstawę płetwy grzbietowej; natomiast większa jest u samic odległość przedgrzbietowa.
W l. corporis mieści się długość głowy 4 razy, wysokość głowy 6,3 razy, długość pyska 15,4 razy, średnica pozioma oka 18,7 razy, szerokość czoła 13,5 razy, odległość przedgrzbietowa 2,2 razy, odległość P — V 3,4 razy, największa wysokość ciała 4,7 razy, najmniejsza wysokość ciała 11,7 razy, podstawa płetwy grzbietowej 6,9 razy. Długość płetwy piersiowej 6 razy, brzusznej 7,7 razy, odbytowej 10,9 razy. W l. capitis natomiast mieści się: średnica pozioma oka 4,7 razy szerokość czoła 2,1 razy, odległość zaoczna 3,7 razy, długość szczęki górnej 2,4 razy.
Ilość promieni w płetwach:
. D III-IV/8-11
—————————————
P I/9-12, V I/7-9, A II-IV/7-10
. 19—22
Formuła ilości łusek: 108 — 120 (120) ————
. 19—20
Na I łuku skrzelowym jest 10 — 15 wyrostków filtracyjnych.
Kręgosłup składa się z 56 — 60 kręgów.
Na kościach międzyszczękowych jest 8 — 14 zębów, na szczękowych 12 — 50, na podniebiennych 12 — 32, na żuchwie 8 — 26, na lemieszu 2 — 4/7 — 18 i na języku 5 — 8.
Długość przewodu pokarmowego rośnie proporcjonalnie do długości ciała i mieści się w niej 1,2 — 1,3 razy.
Ciężar trzewi wraz z gonadami, u samic o długości ciała nie większej jak 15 cm, osiąga maksymalnie 6,3% ciężaru ciała, a gonady 32% ciężaru trzewi. Maksymalny ciężar trzewi samców, o tych samych wymiarach ciała, dochodzi do 7,2% ciężaru ciała, a ciężar gonad do 43,2% ciężaru trzewi. Samice większe (15 — 23,9 cm l. corporis) posiadały gonady, których ciężar określono 6,6 — 54,5% ciężaru trzewi a samce (15 — 26,6 cm l. corporis) 5,5 — 71,0% ciężaru trzewi a samce (15 — 26,6 cm l. corporis) 5,5 — 71,0% ciężaru trzewi. Najmniejsza z dojrzewających samic miały 20 cm l. corporis. Wśród 2-letnich była tylko jedna dojrzewająca (3,3%), a wśród 3-letnich 19 t. zn. 65,5% wszystkich złowionych samic. Jajnik lewy jest zwykle większy od prawego i jest w nim więcej oocytów o 15 — 32%. Wśród złowionych ryb przeważały samce. 2-letnich było 62,5%, 3-letnich 53,2% wszystkich ryb danego wieku. Ogólnie stosunek samic do samców przedstawia się jak 1 : 1,64.
Pstrągi żyjące w dorzeczu rzeki Wisły podobne są na ogół do pstrągów z rzeki Soły, z rzek Słowacji i częściowo Niemiec i Szwecji.
Linki:
http://www.salmon.pl/lososiowate/pstrag-potokowy
http://wmh.pl/smf/atlas-ryb/pstrag-potokowy/
http://wedkomania.pl/dynamik.php?n=cuda%20natury%20potokowiec
http://www.bialaprzemsza.pl/scios/PL44.pdf
http://www.pzw.org.pl/pliki/prezentacje/1395/cms/szablony/14372/pliki/003_cios.pdf
http://www.bdpn.pl/dokumenty/roczniki/tom15/Art._12.pdf
http://www.acta.media.pl/pl/main.php?p=8&sub=0&act=10&s=8&no=98&lang=pl
http://www.polishnymph.pl/pdf/dunajec%202.pdf
http://www.pan-ol.lublin.pl/wydawnictwa/TOchr7/Rechulicz.pdf
http://www.sprl.pl/userfiles/files/pdf/krzyzowki.pdf
http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-article-BPW9-0014-0106
http://ichtyologie.agrobiologie.cz/data/sbornik_CIK_IX_06.pdf