Suplement XXXII

Archiwum hydrobiologii i rybactwa: Archives d’hydrobiologie et ichthyologie 1926, Tom 1, Nr.3, s. 273

A. L. Wereszczagin G. J. К sistiematikie i biołogii gołomianki. (Sur la systématique et la biologie des Coméphorides). Compt. Rend. Acad. Sc. de l’URSS. Leningrad 1926.

W liczącej około 40 gatunków ichtjofaunie Bajkału, najgłębszego i najbardziej genezą swą zagadkowego jeziora kuli ziemskiej, przeszło połowa należy do form endemicznych, jedynie powyższemu zbiornikowi właściwych. Wśród tych ostatnich najciekawsze są bezsprzecznie pod względem naukowym gołomianki (Comephoridae), których jeden gatunek: Comephorus baicalensis Pal. znany był już od czasów Pallas’a (1776). Wiadomości bliższe w zakresie morfologji, systematyki oraz biologji gołomianki i ryb bajkalskich wogóle, zawdzięcza ichtjologja pracom Benedykta Dybowskiego (1873—76). Godnym uwagi jest fakt, że do r. 1905, czyli do badań Korotniewa, samce w rodzinie Comephoridae nie były wcale znane; natomiast Dybowski stwierdził żyworodność gołomianki. Korotniew podał pierwszy rysunek ♂ -ca gatunku nowego, opisanego przez siebie jako C. dybowskii Kor. Jednakowoż następnie ichtjolog rosyjski Berg uznał opisane przez K. ♀♀ gołomianki Dybowskiego za ♂♂ C. baicalensis Pal., kwestjonując samodzielność nowego gatunku.

Zorganizowana w r. 1925 pod kierownictwem Wereszczagina ekspedycja bajkalska rozstrzygnęła wątpliwości powyższe, przynosząc zarazem interesujące nowe przyczynki do biologji gołomianek. Znaleziono mianowicie ♂♂ obydwu wymienionych gatunków, których odrębność zdaje się wobec tego być udowodnioną. Warunki dokonanych połowów zaprzeczają ponadto rozpowszechnionemu poglądowi, że gołomianki są wyłącznie rybami głębinowemi, przyczem strefa ich występowania ma leżeć dopiero w głęb. 600 — 1150 m. Może to dotyczyć najwyżej C. baicalensis, wyróżniającego się między innemi nader znacznemi wymiarami oczu. Natomiast gołomianka Dybowskiego żyje, względnie pojawia się perjodycznie, również w warstwach powierzchniowych.  Dowodzi tego fakt złowienia licznych jej okazów w sieci zastawne, używane do połowu sieji bajkalskiej (Coregonus omul Pal. — najważniejsza pod względem gospodarczym ryba Bajkału). Głębokość zarzucania sieci tych nie przekraczała 6 m. Narybek gołomianki spotykano jeszcze bliżej powierzchni. O rozwoju, okresach tarła i odżywianiu się tych ryb brak jeszcze ścisłych danych.

 DOC. DR. ALFRED LITYŃSKI.

Linki:

http://rcin.org.pl/Content/3688/WA488_3311_P509_T1_z3_AHR.pdf

http://www.sbc.org.pl/dlibra/doccontent?id=26465

http://rcin.org.pl/Content/15109/WA488_3322_P509_T4_z3-4-AHR.pdf

http://www.sbc.katowice.pl/dlibra/docmetadata?id=28625&from=publication

http://www.sbc.katowice.pl/dlibra/docmetadata?id=33694&from=publication