Szczupak amurski (Esox reichertii)

Dybowski,1869. Rodzina; Szczupakowate Esocidae. Słodkowodna.
Terra typica; Onon, Ingoda.

Opis: D VI-VII/ 11-15; A IV-V/ 11-14; V II/ 9-8; P I/ 13; C I/17/I; squ. 130 -165 (zazwyczaj 145); l.lat 48-65. l.tr 19/23, promieni skrzelowych 11 – 15 z jednej strony, podzielona ilość zazwyczaj 5/8 albo 6/7, kręgów 63 – 67. Stosunek długości głowy do długości standardowej u E. lucius i E. reichertii (odpowiednio 0,30~0,35 i 0,26~0,35). Łusek przebitych przez kanaliki linii bocznej zazwyczaj 48-65. Kości ciemieniowe są oddzielone od kości nadpotylicznej ( u E. lucius stykają się). Policzki, górna część operculum i cała górna część głowy są pokryte łuskami, które są mniejsze niż u szczupaka pospolitego. W porównaniu ze pospolitym szczupak amurski ma jaśniejsze zielonkawo-szare ubarwienie, boki lśniące złotym (w jeziorach), lub srebrnym (w rzekach) odcieniem, z ciemnymi plamami, które występują także na żółtych lub czerwonawych płetwach srebrzyste boki z ciemnymi plamkami, które można uznać za przystosowanie do życia w rzece, a nie w zarośniętej strefie przybrzeżnej, co jest typowe dla pospolitego szczupaka. Ubarwienie to wiąże się z przystosowaniem do życia w otwartych wodach. Młode szczupaki amurskie mają podobne ubarwienie do szczupaków pospolitych. Dorosłe osobniki barwą przypominają łososia. Maksymalne wymiary; osiąga długość 110 cm, wagę 16 kg i wiek 14 lat, ale w połowach jego średnia długość jest równa 50-60 cm, a waga – 1,0-1,5 kg, średnia wieku – 3-5 lat. Samice są większe niż samce w pierwszych latach życia.

Biologia: Narybek szczupaka amurskiego żyje w zarośniętych przybrzeżnych strefach rzek i jezior, ryby starsze – na otwartej przestrzeni jezior i nurtach rzek. Dojrzałość płciową samce osiągają przy 40 cm długości w wieku 2 +, a samice – 3 +. Termin tarła od kwietnia do czerwca, waha się w różnych zbiornikach wodnych w zależności od temperatury, zazwyczaj tarło następuje bezpośrednio po roztopieniu lodów i zalaniu przybrzeżnej roślinności przy temperaturze 3-6 °C. Tarło odbywa się zazwyczaj w płytkiej wodzie o głębokości 0,5-1,0 m. Okres trwania tarła do 1 tygodnia. W czasie tarła jednej dużej samicy towarzyszy z reguły kilka mniejszych od niej samców. Płodność waha się od 26 do 151 tysięcy , średnio 38 000 jaj. Ikra lekko lepka, do 2,5-3,0 mm średnicy, przykleja się do podwodnych roślin. Gdy temperatura wody wynosi 12-14°C inkubacja trwa około 10 dni. Larwy mają na głowie gruczoły, wytwarzające kleistą nić, za pomocą której przytwierdzają się do roślin. Wyklute larwy o długości około 8 mm mają duży woreczek żółtkowy z dobrze rozwiniętym układem krążenia, który zabezpiecza ich rozwój w niekorzystnych warunkach tlenowych i niedostatku pokarmu. Narybek zaczyna samodzielnie pływać i żywić po 16-17 dniach. Świeżo wylęgły narybek żywi się zooplanktonem, ale już po osiągnięciu 5 cm długości żywi się narybkiem innych ryb (głównie karpiowatych). Dorosłe osobniki w podrzędnych, rozlewiskowych zbiornikach wodnych żywią się głównie karasiem srebrzystym (Carassius gibelio), a latem w nurcie jaziem amurskim (Leuciscus waleckii) i czarnobrzuszką amurską (Xenocypris macrolepis), jesienią, stynką małoustą (Hypomesus olidus), ostrobrzuszkami (Hemiculter sp.) i kiełbiami. W niekorzystnych warunkach, podczas braku dostatecznej ilości narybku innych gatunków ryb, szczupaki rosną z niejednakową szybkością. Różnice w wielkości osobników w tym samym wieku są znaczne. Mniejsze osobniki staja się w związku z tym łatwą zdobyczą dla większych. Kanibalizm występuje więc u szczupaków często. Ofiara szczupaka może mierzyć nawet 75% jego długości i 50% jego wagi. Narybek rośnie szybko, osiągając na początku czerwca długość 5 cm, w lipcu – 14-11 cm, w wieku 1 roku – 20-24 cm, 2 lata – 32-36 cm, a 3 lat – 41-45 cm.

Rozprzestrzenienie: W całym dorzeczu Amuru, począwszy od górnego biegu (z wyjątkiem obszarów górskich) do Limana Amurskiego. W górnym biegu rzeki w Arguń, Szyłka, Ingoda, Onon, Kerulen, Chałchyn goł i jeziorach Kenon i Bujr nuur , w dolnym biegu – w dopływach Ussuri (z jeziorem Chanka) i rzeki Sungari, jak również w rzekach zlewiska Morza Ochockiego; Uda, Tugur, Amguń i zlewisku Morza Japońskiego w rzece Sajfun. Występuje w rzekach na Sachalinie Poronaj i Tym’, zaaklimatyzowany w południowej części Sachalinu.

Linki:

http://quod.lib.umich.edu/f/fishery/AAG2862.1787.001?rgn=main;view=fulltext
http://archive.org/stream/zapiskiimperator24stpt#page/188/mode/2up esox

http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html?fishes/81.htm

http://www.tatibi.narod.ru/scuka.html

http://www.biologiezentrum.at/pdf_frei_remote/VZBG_19_0945-0958.pdf

http://www.fliegenfischer-forum.de/amur1.html

http://www.fliegenfischer-forum.de/amur3.html
http://www.museumstuff.com/learn/topics/Esox_reichertii
http://www.luc.edu/faculty/hlaten/grande_laten.pdf
http://www.allfishingbuy.com/Fish-Species/Pike-Amur.htm

http://books.google.pl/books?id=uP149RJA2IAC&pg=PA183&dq=amur+pike&hl=pl&ei=ElhaTeWQDJGw4Qbvo-SPDA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDwQ6AEwAw#v=onepage&q=amur%20river&f=false
http://books.google.pl/books?id=l9ZwEPc8y5cC&pg=PA1&lpg=PA1&dq=esox+reicherti&source=bl&ots=Q-es5TP2_o&sig=t_G99sUh_KkSUd2HCz8ODfDskyc&hl=pl&ei=xlZaTamSH6nc4wbX6-DDCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CCAQ6AEwATgK

http://silurus.acnatsci.org/ACSI/field/Mongolia2006/fishes/Esocidae/1index.html

http://www.wwf.ru/data/pub/rfe/shibnev-inside.pdf

http://www.asv-glinde.de/Download/Hechtarten.pdf
http://www.fao.org/docrep/003/x2614e/x2614e11.htm#P5_0
http://idl-bnc.idrc.ca/dspace/bitstream/10625/16132/1/103048.pdf
http://si-pddr.si.edu/jspui/bitstream/10088/5230/2/SCtZ-0059-Lo_res.pdf
http://www.armongolhunts.com/index2.php?PAGE=FISHING&PID=4

http://btzx.cn/Article/zjss/tstc/200602/7957.html